Bewegen is gezond… tenminste… als je niet valt en jezelf blesseert… Als je valt kun je gewond raken, soms valt het mee en soms is het wat ernstiger. Maar hoe schat je de ernst in? Het helpt om een EHBO-cursus te doen. Daarin leer je waar je op moet letten en hoe je de ernst kunt inschatten. Weet jij een kneuzing en botbreuk uit elkaar te houden?
In Coronatijd is het heel gewoon geworden om in je pauze of tijdens een digitale meeting naar buiten te gaan en een rondje te lopen. Pré Corona werd het ook al gedaan maar tijdens Corona is het wandelen tijdens werktijd exponentieel gegroeid. En dat is een zeer positieve groei. Door meer te bewegen wordt je creatiever en verminder je stress.
Arbo-technisch is het ook goed om te wandelen tijdens je werkuren omdat, door meer te bewegen, er goede hormonen in je immuunsysteem vrijkomen. Deze goede stofjes verkleinen de kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten of diabetes. Kortom, werknemers die meer bewegen zullen minder snel ziek worden, waardoor er dus minder verzuim is in het bedrijf. Werknemers die genoeg bewegen zijn ook mentaal gezonder.
Mensen die veel wandelen kunnen beter omgaan met stress en ervaren minder snel depressieve klachten. Een voorwaarde voor al deze positieve zaken is wel dat je stevig doorloopt, dan gaat je hartslag omhoog en wordt het bloed sneller naar de hersenen gepompt.
Tijdens het wandelen kan het gebeuren dat je struikelt over een stoeprandje of je schoenveter, etc… Een verzwikte enkel is niet fijn, het doet zeer en verder lopen kan erg oncomfortabel zijn. Maar hoe kun je nou weten wanneer het gebroken of gekneusd is?
- Wanneer de enkel gekneusd/ verzwikt/ verstuikt is dan lukt het nog om de enkel te bewegen en belasten. Bewegen en belasten mag in dit geval pijn doen
- Zwelling, kleur en de mate van pijn zegt niets over de ernst. Pijn is subjectief en ervaart iedereen anders. Een botbreuk kan blauw/ dik worden en een kneuzing kan ook blauw/ dik worden…
- Wanneer je vermoed dat het gekneusd is dan koel je de pijnlijke plek 10-20 minuten. Daarna hervat je je dagelijkse bezigheden en blijf je je enkel rustig aan bewegen
- Koelen mag je de eerste 24 uur 4-5 keer herhalen als dat nodig is. Koelen doen we primair tegen de pijn. Na de eerste 24 uur heeft koelen geen zin meer
- Is het vanwege de pijn nodig om de volgende dag verder te gaan met koelen dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Misschien is het toch iets ergers dan een kneuzing…
Beweging, naar wat de pijn toe laat, is goed voor het herstel (sporttrainingen kun je beter even overslaan 🙃) Beweging zorgt voor de afvoer van afvalstoffen, zwelling neemt af en spieren blijven soepel. Met normale beweging afgewisseld met rust moet de pijn afnemen. Eventueel kun je een steunverband aanleggen om bewegen makkelijker te maken.
Wanneer de pijn erger wordt dan is dat een teken dat het letsel toch erger is als dat je dacht. Waarschijnlijk is het toch gebroken of zit er een scheur. Bel in dit geval de huisarts(enpost) er is een röntgenfoto nodig om een breuk/ scheur uit te kunnen sluiten. Wanneer het lichaamsdeel in een rare hoek staat of als er een bot uitsteekt dan is het heel duidelijk dat het ernstiger is dan een kneuzing.
Maar soms is een breuk heel lastig te herkennen. Het kan gebeuren dat iemand met een breuk toch wel kan bewegen en/of belasten, waardoor je denkt dat het vast niet gebroken zal zijn, dat is dus niet per sé waar. In dit geval zijn die eerste 4-5 dagen belangrijk:
- Bij een kneuzing dient de pijn en/of zwelling binnen 4-5 dagen af te nemen, het is niet over na die dagen, soms kan een flinke kneuzing wel 6 tot 8 weken herstel nodig hebben. Maar de pijn moet wel altijd dalende zijn
- Wanneer pijn hetzelfde blijft of erger wordt, dan is dat een teken dat er een erger letsel dan een kneuzing is. Bel de huisarts(enpost) om het te laten controleren. Vaak zijn er röntgenfoto’s nodig om achter de werkelijke ernst te komen.
Vroeger mocht je op eigen houtje naar de Spoed Eisende Hulp (SEH) van het ziekenhuis gaan als je röntgenfoto’s wilde laten maken. Dat mag niet meer! Tegenwoordig moet je bellen en mag je alleen naar de SEH als de centralist of assistente dat zegt.
- Voor letsel aan hand, arm, schouder, voet en enkel bel je de huisarts(enpost)
- Voor letsel aan been, heup, bekken, rug en schedel bel je 112
- Voor open botbreuken bel je altijd 112
- Als het ledemaat zeer blauw of bleek is dan bel je 112
- En als het slachtoffer extreme pijn ervaart bel je ook 112
